Dat de mol tussentijds op de hoogte wordt gebracht middels een codewoord of mee kan luisteren vind ik een kwalijke zaak.
De mol heeft door de opzet van het spel een paar grote nadelen: (1) iedereen probeert hem te ontdekken, (2) zijn taak om te saboteren zorgt ervoor dat bij een overzichtelijk spel met rationeel denkende kandidaten de kandidaten hem op het spoor komen en (3) de mensen die hem niet verdenken vallen één voor één af, zodat logischerwijs de mensen die hem verdenken overblijven. Daar moet iets tegenover staan om het de mol makkelijker te maken. Dat is voorkennis en hulp van het productieteam. Voorkennis omvat voor mij ook dat de productie influistert wat er in een andere groep gebeurt, wie de afvaller is als dat een verschil maakt, zodat de mol effectiever kan saboteren.
Ik snap dat sommige vormen van voorkennis als spelbederf voelen als ze tot sabotages leiden die de groep onmogelijk had kunnen afleiden / inschatten (zoals een geheim sleuteltje om geld uit een kist te halen). Voor dat argument ben ik wel een beetje gevoelig. Maar anders zie ik het probleem niet zo.
De kandidaten lijken veel minder geselecteerd te zijn op groepsdynamica. Een opluchting! Het is alsof de Nederlandse versie ieder jaar weer een gezellig schoolreisje moet zijn. En wat in mijn beleving toeneemt is dat het een soort SIRE spotje voor allerlei vormen van emancipatie is.
Ik snap dit niet helemaal. De deelnemers van wie is de mol in Nederland zijn erg wit (in het jubileumseizoen zelfs alleen maar wit). Ze werken ook nog eens doorgaans bijna allemaal in iets media-achtigs. Wel veel LGBTQ, maar dat komt in de mediawereld nou eenmaal meer dan gemiddeld voor.
In België proberen ze juist een dwarsdoorsnede van de samenleving te kiezen (verschillende sociale groepen, achtergronden) en proberen ze vaak een Hallmarkachtige boodschap te maken dat iedereen met iedereen vrienden kan worden, ook mensen waarmee ze in het dagelijks leven misschien niet zomaar in contact zouden komen. Daarom zit er altijd wit en niet-wit, oud en jong, rijk en arm in en laatste seizoen zelfs iemand die lang illegaal was en iemand met dwarfism.
Sterker nog, de Vlamingen kiezen vaak een mol die past in dit vernieuwende en emancipatorische plaatje waarbij je het door de achtergrond van diegene niet zou verwachten: een politieagente, een priester, een migrant die lange tijd illegaal was (en die ook nog erg jong was).
Ik vind dit allemaal niet zo’n probleem (en misschien juist wel mooi), maar ik zou dat eerder op de Vlaamse editie van toepassing achten.
Verder zijn de Vlaamse opdrachten wat grappiger/oubolliger en de Nederlandse serie is altijd bezit alles spannend en speculair te maken. Dat is een kwestie van smaak. In Nederland gaat de spectakeldrang soms wel iets te ver, dus daarom vind ik dat de Vlaamse serie dit punt wint.
Tot slot worden in de Vlaamse serie veel van de verdenkingen eruit gehouden. Dat maakt het iets minder spannend en maakt de mol afleiden uit wie de afvallers verdenken onmogelijk. Het geeft ook wat rust en laat de kijker zelf tot een oordeel komen zonder meegesleept te worden in de gedachtegang van de kandidaten. Ook hier is het een kwestie van smaak. Ik zou willen dat ze in de Vlaamse serie toch wel iets meer hiervan zouden weggeven (en het niet tot de ontknoping houden), maar in de Nederlandse serie wordt de interpretatie van kandidaten vaak een beetje teveel opgedrongen. Een kwestie van smaak dus, maar wederom een licht plusje voor de Vlaamse serie voor mij.
In Vlaanderen gebruiken ze vaak een voice-over om opdrachten uit te leggen (met kaartjes als verduidelijking) waar ze in Nederland de kandidaten de opdrachten laten navertellen. De voice-over werkt prima en dat zouden ze in Nederland ook eens moeten doen (al is dit maar een klein punt).
Samenvattend: het zijn twee verschillende producten en het is een kwestie van smaak welke beter is. Ik vind allebei de series hartstikke leuk en het hangt een beetje van mijn stemming af. Als ik er één zou moeten kiezen, dan de Vlaamse denk ik, maar het ontloopt elkaar niet veel.
Een opdracht in de Belgische Mol: De kandidaten gaan in de stad op zoek naar muurschilderingen om daar foto's van te maken. Die foto's dienen later als hulpmiddel om (via de portofoon) gefotoshopte verschillen te herkennen bij posters die in een verlaten gebouw hangen. Per gevonden verschil verdienen ze geld voor de pot. In dat gebouw worden ze echter achtervolgd door freerunnende jagers met graffitispuiten. Willen ze die zo lang mogelijk vermijden, dan moet een medekandidaat een kleurenreeks onthouden en na-graffitiën. Maken ze een fout, dan kan iemand uit het zoekende duo ze nog met een paintballgeweer af proberen te schieten. Als ze in de eerste twee rondes niet alle verschillen weten te vinden, krijgt een laatste kandidaat nog de kans de rest te vinden, dit keer in zijn eentje. De jagers kunnen deze keer afgehouden worden als de rest van de kandidaten zich niet laten tikken door de jagers. De kandidaten krijgen hiervoor veilige zones waar ze maximaal tien seconden in mogen blijven. Als het de laatste zoeker lukt, wordt het te verdienen verdrag verdubbeld.
Een opdracht in de Nederlandse Mol: De kandidaten gaan in de stad op zoek naar muurschilderingen om daar foto's van te maken. Per juiste foto verdienen ze geld voor de pot.