Topic: [Opinie] Is Wie is de Mol? een cultureel programma?

[Pac]

[Opinie] Is Wie is de Mol? een cultureel programma?

Heeft Wie is de Mol? nog een toekomst bij de NPO? Met bezuinigingen boven het hoofd rijst de vraag hoe WIDM relevant blijft als publiek programma. De kandidaten reizen langs alle toeristische highlights van Cambodja, maar als het echt gaat om de cultuur van het land blijft het programma vaak aan de oppervlakte hangen.

In dit opiniestuk stel ik de vraag of WIDM wel zo'n cultureel programma is als het lijkt. Daarbij put ik uit mijn ervaringen als antropoloog en draag ik verbeterpunten aan voor een volgend seizoen. Wie is de Mol? is het grootste podium van de publieke omroep - maar wordt dit podium benut?

HIER kun je de hele tekst lezen!
Wil je zelf een column of opiniestuk schrijven? Stuur dan een berichtje naar Hadewychisdemol

[cinner]

Vind het een lastig gesprek omdat ik WIDM niet echt als reisprogramma zie. Het is een spelprogramma waar je bovendien zelf in kan mee doen door mee te puzzelen in opdrachten en te puzzelen wie de Mol is. Zit de educatie dan niet meer in de opdrachten of beter gezegd, zou dat niet via de opdrachten moeten plaats vinden?

Wel met je eens wat je over Cambodja schrijft. Al kreeg ik wel mee dat de dansen een sterk religieuze basis hadden, zien we erg weinig van de cultuur. En Ray zal het goed bedoeld hebben maar ik schaamde me plaats vervangend. Lokale bevolking in diepe armoede lacht altijd tegen rijke Westerlingen die hopelijk geld en aandacht komen brengen.

Ik hoop wel dat WIDM blijft en wie weet, is meer van cultuur weergeven daar wel de sleutel voo.

[Arco Mol Fan]

Wie is de Mol is meer en meer een reisprogramma met (semi)BN'ers die wat spelletjes (met soms wel goede opdrachten) met elkaar doen om er zo lang mogelijk in te blijven, zonder dat ze de pot zo hoog mogelijk proberen te krijgen. Helaas is de rauwheid van vroeger er niet meer, iets wat we nog wel bij de Belgische series zien.

Ik blijf het ook jammer vinden dat ze zo weinig van de landen laten zien, dan kun je net zo goed met elkaar naar de Veluwe zodat er meer budget voor de opdrachten is.

Maar toch blijf ik kijken, ben niet voor niets een Molloot van het eerste uur. En omdat ik weet hoe leuk het programma kan zijn.

[Mol1991]

Ik zie WIDM ook niet als reisprogramma, maar een spelprogramma.
Ik hoop dat dit programma nog lang op tv blijft. En vind dat je toch echt ook wel dingen van het cultuur moet laten zien, omdat je zo een land beter leert kennen, maar hoeft ook niet persé overdreven veel.

Verder vind ik dit ook een lastig gesprek.

[Pac]

Al kreeg ik wel mee dat de dansen een sterk religieuze basis hadden, (...)

Je hebt gelijk, ik heb nog eens terug gekeken en de uitleg zat wel in het presentatietekstje van Rik - een van de weinige keren dat wat meer achtergrondinformatie werd gegeven dit seizoen. Ik heb het aangepast in mijn stuk.

[Tunneltelevisie]

Ik ben het er wel mee eens. Ik ervaar WIDM ook vooral als een spelprogramma, waarbij je af en toe wel beelden ziet van een land. Maar van de mensen en de geschiedenis ontdek je weinig, vind ik.

Misschien is het ook zo dat je als Nederlandse tv-ploeg vooral in een bubble zit. De focus ligt denk ik vooral op het programma zelf; het spel. Dat zou iets meer richting het land mogen zijn, vind ik. Maar het is misschien ook lastig om daarin de juiste balans te vinden. Maar noem het dan gewoon een spelprogramma in plaats van cultuur, denk ik dan. 

Ik ben een keer in Cambodja geweest als toerist. En de geschiedenis (want daarvan niks geleerd op school, kwam gewoon niet aan bod  ) trof mij enorm. Zo heftig dat het was. Het feit dat je als gevolg daarvan nauwelijks oudere mensen zag in Cambodja.
En dat veel mensen arm waren. En dan komt zo'n opmerking van Ray best ongepast op mij over. Niet verkeerd bedoeld van hem, denk ik, maar je zou de mensen zoveel meer gunnen. Het is zo makkelijk gezegd: 'ze hebben weinig nodig...'

Tegelijkertijd: ik kijk daar zelf waarschijnlijk ook met een westerse blik naar, dus het blijft altijd lastig.

Ik ben het ook met Arco Mol Fan eens dat je soms zo weinig ziet dat je net zo goed naar de Veluwe kunt gaan. Het gegeven dat je in een ander land bent dan Nederland; daarmee kunnen de makers echt wel meer doen. Nu zullen er misschien ook wel andere keuzes zijn gemaakt door het slechtere weer of om andere omstandigheden, maar toch.

[Mol1991]

WIDM heet ook een spelprogramma als je het opzoekt een avontuurlijke spelprogramma.

Zie het onderste:
Wie is de Mol? is een avontuurlijk spelprogramma waarin tien bekende Nederlanders opdrachten uitvoeren in het buitenland. Eén van hen is de Mol, een saboteur, een kandidaat die niet te vertrouwen is.

En dat geldt ook btw bij De Mol:
De Mol is een Belgisch spelprogramma dat draait om een spel waarbij de kandidaten moeten samenwerken om geld voor een pot te verdienen. Een van hen is de Mol, degene die het spel in het geheim moet proberen te saboteren. De winnaar krijgt de pot.

Ik zie nergens dat het een reisprogramma is, maar dat terzijde.

[cinner]

Je hebt gelijk, ik heb nog eens terug gekeken en de uitleg zat wel in het presentatietekstje van Rik - een van de weinige keren dat wat meer achtergrondinformatie werd gegeven dit seizoen. Ik heb het aangepast in mijn stuk.

Ja. En Nora gaf daar al aan dat elke beweging een betekenis heeft. Maar goed, op het forum hebben we wel kunnen zien dat het een groep mensen bepaald niet overtuigde. Ik werd er zelfs persoonlijk op aangevallen. Terwijl als je er meer over opzoekt het weliswaar een trekpleister voor toeristen is maar tegelijkertijd voor Cambodjanen een betekenis heeft. Dus het was waarschijnlijk te summier om echt iets aan de kijker over te brengen.

Vond het erg mooi en fascinerend om te zien.

[Pjotr1992]

WIDM heet ook een spelprogramma als je het opzoekt een avontuurlijke spelprogramma.

Zie het onderste:
Wie is de Mol? is een avontuurlijk spelprogramma waarin tien bekende Nederlanders opdrachten uitvoeren in het buitenland. Eén van hen is de Mol, een saboteur, een kandidaat die niet te vertrouwen is.

En dat geldt ook btw bij De Mol:
De Mol is een Belgisch spelprogramma dat draait om een spel waarbij de kandidaten moeten samenwerken om geld voor een pot te verdienen. Een van hen is de Mol, degene die het spel in het geheim moet proberen te saboteren. De winnaar krijgt de pot.

Ik zie nergens dat het een reisprogramma is, maar dat terzijde.

Nouja, als het dan toch geen reisprogramma is, dan kun je natuurlijk de vraag stellen of dit niet in een studio of op de Veluwe zou kunnen.

[Klaartje76]

Voor mij is WIDM een spelprogramma met (voor mij totaal onbekende) Bekende Nederlanders. Met cultuur heeft dat voor mij weinig te maken.
Alhoewel, als “buitenlander” leer ik veel over de Nederlandse ‘cultuur’ en hoe die uitgedragen wordt door die Nederlanders. En ook door dit forum te lezen dompel ik mezelf onder in de Hollandse “cultuur”. Zelfs als Vlaamse sta ik soms nog versteld van de opmerkelijke “cultuurverschillen” met mijn noorderburen. 

[Mol1991]

Nouja, als het dan toch geen reisprogramma is, dan kun je natuurlijk de vraag stellen of dit niet in een studio of op de Veluwe zou kunnen.

Dat ook weer niet, maar ik zie echt nergens staan dat het een reisprogramma is ook bij De Mol niet. Maar de kijkers kunnen dit zo wel voelen, alleen is dit niet officieel zo. Officieel is het een spelprogramma.

[MollenvangR]

Goede column Pac 

En toch werd het altijd wel neergezet als: 'dit is het verslag van een reis...' in de eerste jaren van Widm en ook bij de mol (nu nog wel), wat toch ook wel de intentie van spel- en reisprogramma doet neerzetten.

Wie is de mol is zeker wel een reisprogramma, als in het land waar het gespeeld wordt, wordt doorkruist. Daar wordt vaak ook een soort thematiek aan gehangen, al vind ik wel dat de storytelling bij de Mol net wat sterker is dan in Widm. Beste voorbeeld vind ik daarin Duitsland en Griekenlandserie van De Mol (en ook nog eens in Europa gefilmd).

Want ik vind ook dat sommige opdrachten ook in een loods in Amsterdam gespeeld hadden kunnen worden. Nu hoeft echt niet elke opdracht een culturele moraal te hebben, maar het mag allemaal net wat meer of leerzamer of zo, zonder dat het afdoet aan het spel dat gespeeld wordt. Je hebt dat decor, gebruik het zou ik zeggen.

De Cambodjanen zelf gaan liever naar aparte karaokekamers waar ze met meer privacy kunnen zingen, of zingen thuis met hun eigen karaokemachine. Het is typisch een cultureel verschil dat je vanzelf opmerkt als je je verdiept in een land – en wat zich ook erg goed leent om te tonen aan de kijkers thuis.

Zoals deze opdracht die Pac in zijn column aanhaalt. Doe dan inderdaad iets met die kamertjes, of desnoods een groepsdeel en deel deel waarin de groep is opgesplitst in kleinere groepjes. Deze karaoke opdracht had ook de afterparty van de bekendmaking morgenavond kunnen zijn.

[Mol1991]

Van De Mol weet ik niet, want dat kijk ik eigenlijk niet.
En de eerste jaren van WIDM herinner ik niet goed genoeg, want toen was ik kind.
Maar als dit zo is bij WIDM, pas dit dan aan op de officiële site van WIDM, want die tekst heb ik daarvandaan. En daar staat een avontuurlijk spelprogramma, door het woord avontuurlijk kan je wel denken aan reizen, maar hoeft niet.

[joligmolletje]

Wat een fantastische column Pac! Leuk om jouw achtergrond als cultureel antropoloog terug te lezen.

Je legt de vinger op de zere plek wat mij betreft. WIDM wordt met publiek geld gemaakt, maar is door de jaren heen haar publieke doelstelling verloren. We leren veel minder dan vroeger iets over het gastland. Ze tonen mooie toeristische beelden maar maken in de opdrachten weinig gebruik van de cultuur en mensen. Hierdoor is WIDM geen echte kennismaking met Cambodja. Je suggestie om gewoon eens te praten met de mensen is goud waard. WIDM biedt ons een westerse blik op een mooie bestemming. Het programma zou zoveel meer kunnen zijn (zonder dat dit kijkers zou schelen denk ik). Je geeft heel veel mooie ideeën, hopelijk lezen de makers mee!

[Soes]

Mooie column!

Ik vind Wie is de Mol zeker geen cultureel (reis)programma, ik vind het een spelprogramma waarbij kandidaten 'toevallig' ook op reis zijn. Voor een cultureel programma mis ik teveel aspecten, bijvoorbeeld:
- eetmomenten op marktjes/restaurants tussen de locals (waar was de Cambodjaanse hotpot?). In heel veel andere culturen is (samen) eten een heel belangrijk moment van de dag en dat had ik daarom ook meer in beeld verwacht.
- échte interactie met locals, zoals in Zuid-Afrika 2013, waar ze op een schooltje waren om Zulu te leren en foto's gingen maken met en van locals
- informatie over dagelijkse bezigheden van Cambodjanen: welke sport is bijv. heel populair en verwerk die sport dan in een opdracht
- leuke en interessante weetjes over het land, bijv. in de vorm van een quiz of ander spel. In plaats van een quiz met willekeurige (en naar mijn mening oninteressante) vragen over tennistoernooien e.d.
- de geschiedenis! Ik ben in Cambodja geweest en was ontzettend onder de indruk toen ik daar rondliep in het museum met de martelkamers en de killing fields en over alle verschrikkingen hoorde en las. Misschien niet voor alle zaterdagavondkijkers geschikt, maar op 'jeugdjournaalniveau' mag een korte blik hierop eigenlijk niet ontbreken.
- kunst/muziek, lijkt me ook prima opties bieden voor leuke opdrachten en wat over de lokale kunst/muziek op te steken.
- de taal: altijd leuk als kandidaten een paar woorden moeten leren en dan daar in een opdracht wat mee doen (Argentinië, Zuid-Afrika, Dominicaanse Republiek, ..).

Zo zijn er vast nog meer dingen te bedenken. Wat mij betreft zou het het programma veel interessanter maken als we voor/tijdens en na opdrachten meer meekrijgen over deze culturele aspecten van het land waar de kandidaten zijn. Nu vind ik er dat er teveel 'spelletjes' inzitten die niets te maken hebben met het land of waarbij het geen meerwaarde heeft dat ze die in een ander land uitvoeren. Jammer.
Gelukkig waren er dit seizoen wel een paar opdrachten die iets met de cultuur deden: o.a. het koken en het dansen.

[Klaartje76]

Ik zou zeggen: @Pac, zet je opiniestuk in een mail aan de NPO/AvroTros. Dan gaan de makers van WIDM het wel lezen of het tenminste in hun bus krijgen.  Nu het enkel hier te lezen is, vrees ik dat de ‘juiste mensen’ het niet gaan oppikken.

[Lo]

Ik vind het een spelprogramma waarbij kandidaten 'toevallig' ook op reis zijn en ik vind dat dat ook zo zou moeten zijn want het gaat om die ene vraag..... wie.... is..... de mol? En 'toevallig' zo geschreven omdat het wel handig is dat het elders gespeeld wordt vanwege het mysterieuze karakter van het spel. Als het altijd op de Veluwe gespeeld wordt dan lekt meteen uit wie de kandidaten zijn. Vandaar vind ik het prima dat het elders gespeeld wordt, en dat levert ook mooie beelden op die de sfeer van het spel vergroten. Anders is het een maaltijd zonder jus, puur en alleen het spel gaat niet werken, dat hebben programma's als De Verraders toch bewezen. Dus een mooi aangekleed spel, waarbij voor de aankleding wat mij betreft wel gekeken moet worden naar waar men heengaat; een land waar de mensenrechten geschonden worden (Oman, China hebben we al gehad bijv.) zou, hoe mooi het daar ook is, gepasseerd moeten worden. Hoofdzaak blijft immers het spel en niet een regel dat het op alle mogelijke verschillende plekken in de wereld gespeeld moet worden.

[Mol1991]

Ben helemaal met Lo eens. Het gaat inderdaad om de ene vraag wie is de mol? En dat is na mijn mening een spel. Maar om het mysterieus en grootste deel geheim te houden is reizen wel belangrijk en hoort daardoor ook wel bij. Maar dit kan ook in Europa, hoeft niet overdreven ver.

Het is echt wel leuk om af en toe een opdracht te maken waar cultuur een rol in speelt, maar het moet niet een verplichting worden vind ik. Als in een seizoen noem, maar wat van de 20 opdrachten, 5 opdrachten iets met het land te maken hebben ben ik heel tevreden.

Wat ik dan wel aan het seizoen mistte, maar dit kon waarschijnlijk echt niet anders dat ze minder door Cambodja konden reizen. Ja die sfeerbeelden miste ik wel.

[Mol1991]

In een interview op nu.nl zegt Rik hier ook iets over kort:
Naar dit programma kijken drie miljoen mensen. Sommigen kijken voor het reisprogrammagevoel, anderen voor het mysterie. En weer anderen voor het realityaspect. Al die mensen tevreden houden, is hartstikke moeilijk. We doen ons best, maar er zal altijd een wanklank zijn.

[Pjotr1992]

Ik zou zeggen: Doe elke aflevering 3 opdrachten en laat er daarvan 1 in ieder geval iets te maken hebben met de locatie.