De mol. Die vind je door afwijkend gedrag te bekijken, te puzzelen op hints en geld te tellen. Toch? Dat is de ratio achter het spelletje: dat je door de juiste conclusies te trekken, erachter kan komen wie die opdrachten saboteert. Niet alleen win je daarmee de pool, maar ook het respect van je vrienden, collega’s en medemolloten.

Toch blijken veel molloten er een andere strategie op na te houden. Een heel merkwaardige, mag ik wel zeggen. Het heet ‘forumpolonaise’. Dat is wanneer molloten hun keuze voor een mol laten afhangen van wat een andere forummer zegt.

Dit fenomeen kan twee kanten op werken. ‘Jantje zit altijd goed’ of ‘Pietje heeft al jarenlang bekendheid als oppermolloot’ zijn voor sommigen reden om op dezelfde mol te gaan zitten, los van het feit of hun bijdragen plausibel klinken. Mensen zijn vreemd genoeg in staat om aan hun eigen ratio of intuïtie te gaan twijfelen, als iemand die ze bewonderen een andere mening is toegedaan. Ergens kwam ik zelfs de zin tegen ‘maar mijn favoriete molloten zitten niet op X, dus die zal het wel niet zijn’.

Krijg nou wat: we doen niet meer aan tunnels, maar aan fandoms. Van mensen die je alleen herkent van een forumnaam en een avatar, notabene. Mensen die zelf niet weten of ze goed zitten, maar tot hun verbazing een hele schare molvolgers een andere richting kunnen optrekken met één opmerking.

Andersom gebeurt ook dat molloten van mol wisselen, omdat ze hun moltunnel anders moeten delen met iemand die ‘altijd op de verkeerde mol zit’. Dat kán gewoon niet, dan móet je je herberaden. Maar ik vraag me af: wat is de waarde van een hint, als je die af laat hangen van wie erin gelooft, en wie niet?

Goed, ik ben ook wel eens eigenwijs. Dan denk ik eigenlijk ‘X is de mol’, maar omdat ik niet dezelfde mol wil hebben als mijn man, ga ik argumenten verzinnen die daar tegenin gaan. Je wilt thuis toch wel een beetje discussie blijven houden, hè? Het roerend eens zijn is zo saai.

De forumpolonaise heeft als bijeffect dat weinig postende forummers het gevoel kunnen hebben dat hun bijdragen er niet toe doen. Hun theorie wordt niet opgemerkt, hun onderschrift wordt niet genomineerd en hun envelop verschijnt niet in beeld. Omdat de fandagen tegenwoordig massa-evenementen zijn, is het ook niet meer zo makkelijk om elkaar te leren kennen en samen na te praten. Dat versterkt het wij-zij gevoel: de fanatieke hintspeurder tegen de zaterdagavondkijker, de veldheer tegen de voetsoldaat, de mensen met een lijntje naar de productie tegen zij die achter het net vissen als het om kaarten voor Moltalk gaat.

Ik zou wel eens voor een week alle accounts anoniem willen maken. Blijf dan ik op dezelfde mol, of laat ik me een compleet andere tunnel intrekken? Is die ene hint, waarbij ik dacht: ‘wat een onzin’ nu een stuk waarschijnlijker? Of valt een volledig geloofwaardige theorie opeens in de categorie ‘onbegrijpelijk’? Zou ik de bijdragen van mijn mollotenvrienden nog herkennen?

In elk geval, experiment of niet, het kan goed zijn om je af te vragen of je wel je eigen intuïtie volgt, of die van een ander. Om verder te kijken dan de schouders van de polonaiseganger voor je en lekker de andere kant op te gaan. Want zeg nou eerlijk – de trots is veel groter als je het zelf goed had.